The Perfect Hostess

She had invited friends over for dinner and, hopefully, a good time to be had.  She had thought of everything within reason, dietary preferences of her guests, and budget.  She was constantly on alert for three plus days lest she forgets something important.  She had made lists, crossed out possibilities and actively worked on fulfilling the demands of a wonderful evening she wished all her guests would have.

The day and time came with one minor obstacle.  It was raining cats and dogs.  The guests were graciously cooperative and helped her alleviate her anxiety.  They filled the room with their laughter, wit and sheer presence.  6/7th of them spoke Armenian and would have liked nothing more than to dive into their maternal language that they all loved, sprinkled with some Turkish inherited from their lands' occupiers, who, in turn had inherited some of it from occupying Arabs' lands.   Out of respect for the 1/7th of the guests, they all spoke English.  "I really do have great friends" she thought and that superseded any fishy subjects or other conversations about food.

The desserts were succulent and plenty, so was the wine.

She wanted to do everything by her own self.  She tried to do everything by herself.  She asked for help when needed but didn't let anyone leave their seat which for some active personalities was unsettling.  She tried to remedy this by having one guest jump up and down with her at one point. 

After everyone had left, with the promise to do it again, with parking authorization tickets guaranteeing their return, it took the hostess a while to settle down and finally go to bed.  She tossed and turned although she was sleepy and tired.  She couldn't understand why she was replaying the whole evening over and over in her head as if she had forgotten something.  She couldn't have.  She even offered them some cognac towards the end.  So what was it?

"I FORGOT THE COFFEE AND TEA!" she screamed getting out of bed.  She said this in Armenian of course:  "Ամաա, սուրճը եւ թէյը մոռցայ:"

Then she realized it was too late to do anything about it, made herself a cup of Sleepytime tea, drank it, forgave herself (I think) and went back to bed and this time she slept like a baby thanking her good fortune.

Մտորումներ Արեւմտահայերէնի Մասին

«Արեւմտահայերէնը կը մեռնի կոր» կը լսեմ ասկէ անկէ:  Պէտք է բան մը ընել:  Պէ՞տք է բան մը ընել:  Եթէ այո՛, ի՞նչ:

Ճեփ ճերմակը, սեփ սեւը, նոփ նորը, ճիփ ճիշդը, կաս կարմիրը, խոփ խոշորը, տափ տաքը, եփ երկարը, կէս կնիկը, բոլորը կը մեռնին կոր եղեր:  Ահազանգի մատնուած ենք:  Աւելի շեշտելու համար, «ս» մըն ալ աւելցուցած էինք ճեփ ճերմակին եւ դարձուցած ճեփս ճերմակ:

Սիրոյ մասին է նորէն:  Ուրիշը սիրելէ առաջ ինքզինքս եմ սիրած կամ մոռցած սիրել, որոշած  չսիրել կամ որոշած սիրել:  Անկիւնադարձ առանց ետ դարձի:   Դժուար ճամբայ այն իմաստով որ պէտք է յիշել, կրկնել «մանթրա»ի պէս, թերեւս նոյնիսկ երգի վերածել:   

Կը սիրե՞նք արեւմտահայ լեզուն:  Եթէ այո, ինչպէ՞ս կը յայտնենք մեր սէրը:   

Հազիւ տասը տարի էր Ամերիկա էի երբ Մոնթրէալէն ընկերուհիս, իր եղբօր եւ քրոջ հետ այցելեց Նիու Եորք ուր ես կ՛ապրէի:  Մինջ ես սկսած էի արդէն անգլերէն բառեր խառնել երբ Հայերէն կը խօսէի, իրենք` ոչ:  Ընհակառակը ինծի թուաց որ նոր բառեր աւելցուած էին արեւմտահայերէն բառամթերքին մէջ:  Նախ պզտիկ մեղանչանքի զգացում մը պատեց զիս բայց իրենց հանդէպ ունեցած հիացմունքս անմիջապէս որոշեց այսուհետեւ ուշադիր ըլլալ: 

Յաջորդ մեղանչանքս, այսինքն երբ նորէն սկսայ անգլերէն բառեր գործածել երբ Հայերէն կը խօսէի, կասեցաւ իմ երեք մենակատարութիւններուն շնորհիւ:  Զանոնք գրելը եւ հետոյ բեմ ելլել խաղալը օգնեցին որ իմ մայրենի լեզուն խօսիմ նորէն: 

Անցեալ տարի, երբ Սուրբ Աբգար եկեղեցիի դպրոցը հայերէն կը «փորձ»էի սորվեցնել պզտիկներուն, ես ալ սորվեցայ:  Դասը հետաքրքրական դարձնելու համար նախ պէտք էր սէրս գտնէի հանդէպ լեզուին եւ փոխանցել զայն պզտիկներուն որպէս լաւ լուր:   Երբեմն կը յաջողէի:

 Միակ ձեւը բան մը հաւերժացնելու, զայն գործածելն է:  Ինչպէս որ Անգլերէն կ՛ըսեն «If you don't use it, you lose it!»  Ես կը գործածեմ կոր:  Դու՞ն, ա՞ն, միւսնե՞րը: 

Իսկ Հայաստանում էս հարցով պարապող կա՞յ:  Չգիտեմ, բայց լաւ կը լինի որ լինէր:

Լսուած Աղօթքս

Մեր մէջ թող մնայ բայց երէկ եկեղեցի քացի:  Բայց մինջեւ որ որոշեցի երթալ, յիշեցի որ կ՛ուզէի երթալ արդէն բայց տեղ մը չէի արձանագրած որ յիշեմ:  Այս տարի դաս ալ չեմ տար կոր որ Կիրակին երբ հասնի ոտքի ցատկեմ, այնպէս որ հրաշք համարեցի երբ արդէն ինքնաշարժը կը քշէի դէպի եկեղեցի:  Կրօնքի մասին պիտի չխօսիմ այլ սիրոյ, կարօտի:

Երբ փոքր էի, մեծ մօրս ձեռքը բռնած կամ չբռնած, քալելով եկեղեցի կ՛երթայինք, բան մը որ կրկնեցի ՁՕՕ4 թւի Սուրբ Զատկուայ օրը, երբ առաջին անգամ ըլլլով Պէյրութ քացի ՅՕ տարի ետք:  Այսինքն այդքան տարի անցած էր:   Զարմիկիս տունէն (որ կը գտնուէր ճիշդ այն հողաշերտին վրայ ուր միւս մեծ մօրս եւ մեծ հօրս բնակարանը կար ժամանակին, մեր տունին շատ մօտիկ) քալեցի մինջեւ եկեղեցի:  Նոյն ճամբէն որ կը քալէի երբ հոն կ՛ապրէի, որ թէ իմ դպրոց երթալ քալու ճամբան էր, թէ եկեղեցիի ճամբան էր, եւ թէ քաղաք երթալու ճամբան էր: Քալեցի գրեթէ ամայացած փողոցներէն, գոց խանութներուն առջեւէն, յիշելով ուր ինչ կար եւ հիմա չկայ, իսկ ուրիշ տեղեր, կան բայց չկայի նման են: Եւ լսեցի միայն իմ կրունկներու ձայնը եւ անոնց արձականգը փողոցի շէնքերուն վրայ:  

Հասայ Սուրբ Նշան եկեղեցին:  Եկեղեցիին մէջ, նկատեցի որ կեդրոնացումի պակաս ունէի աղօթելու համար:  Աղօթելէն աւելի պէտք ունէի շաղուելու հայութեան հետ, թերեւս տեսնելու հին բարեկամներ:  Ուրեմն ելայ դուրս, եկեղեցիին նշանաւոր բակը, յուշերով լեցուն:  Չկային հին դէմքերը կամ շատ հազուագիւտ էին:  Բարեբախտաբար հանդիպեցայ մի քանի հին բարեկամներու, թաղեցիներու, եւ դպրոցի հին ընկեր-ընկերուհիներու:

Մինջեւ Արիզոնա քալս, բացի մերթ ընդ մերթ հայերէն ուսուցանելէ Նիու Ճրզիի երկու դէմի եկեղեցիներու շաբաթական դպրոցները, այդքան կորովով չէի աշխատած որքան Արիզոնայի Սքոթցտէյլ քաղաքի Սուրբ Աբգար եկեղեցիին մէջ ամբողջ անցեալ դպրոցական տարեշրջանին, մեծ սիրով:

Երէկ պզտիկ բացակայութիւնէ մը ետք եկեղեցի կ՛երթայի ճիշդ այնպէս ինչպէս Պէյրութ քացի երկար բացակայութիւնէ մը ետք: Անհուն զգացումներով լեցուն:  Հաւատացէք որ երէկուայ զգացումներս շատ աւելի զօրաւոր էին եւ հակազդուեցան նոյնքան զօրաւոր ընդունելութեամբ:  Զարմացայ ժպիտներուն, «I was wondering what happened to that lady who used to come"ներուն:  «Արեւը ծագեցաւ»ներուն:  Չեմ չափազանցէր կոր:  Յուզիչ էր տեսարանը:

Պատմեմ:  Պէյրութ ներկայացուցի իմ «Այբ Բեն Գիմ» մէնակատարութիւնը:  Հոս, Սուրբ Աբգար եկեղեցիի Մելիքեան սրահին մէջ, անցեալ Դեկտեմբերին, թերեւս վերջին անգամ ըլլալով ներկայացուցի զայն իր բարեփոխուած ձեւով:  Անկէ ամիս մը առաջ, երբ Տէր Զաքարիային հետ որոշեցինք ներկայացման թուականը՝  ան նկատեց որ այդ օրը Սուրբ Աբգար Եկեղեցուոյ անուան տօնն է: 

Ես արդէն, անձնասէր ըլլալուս, նկատած էի որ Աբգար անունը կամ բառը միակ հայերէն բառն է որ Այբ Բեն եւ Գիմ գիրերով կ՛ըսկսի:

Ինչ զուգադիպութիւն ըսած էի հետոյ Քոլէթին:  Պէտք է ըսեմ ասիկա Տէր Հայրին:  Քոլէթը խոհեմաբար ըսաւ որ ներկայացման ատէն բեմէն ըսեմ ատիկա որ ամէն մարդ գիտնայ:

Այդ օրը հասաւ:  Անհամբեր սպասեցի որ Տէր Հայրը ժամանէ որ իրեն այս հրաշալի լուրը տամ:  Չժամանեց:  Ուրիշ կարեւոր անձնաւորութիւններ ալ չժամանեցին:

Բանբասանք թող չ՛ըլլայ բայց ժողով ունին եղեր նոյն ժամուն:

Լաւ:  Ես ալ ներկաներուն պատմեցի եւ իրենց հարցուցի եթէ գիտէին:  Չէին գիտեր:  Ուրեմն իրենցմէ խնդրեցի որ Տէր Հօր ըսեն այս իմ ըրած գիւտը անշուշտ կարծելով որ ամէն մարդ ինծի պէս պիտի ուրախանայ:  Ես մէկ պատճառ աւելի ունէի ուրախանալու անշուշտ բայց ով է հաշիւ բռնողը: 

Յաջորդ Տէր Հօր տեսնելուս իրեն հարցուցի:  «Ձեզի ըսի՞ն»:  Ըսաւ «Ինծի բան չեն ըսեր»:  Ես ալ պատմեցի իրեն:  Աբգարին եւ Այբ Բեն Գիմին պատմութիւնը:  Չեմ յիշեր ինչպէս հակազդեց, կը ներէք ինծի բայց ինքն ալ չէր նկատած:

Վերադառնանք երէկ:  Գիտէի որ Տէր Հայրը գիրք մը գրած է եւ Ուրբաթ երեկոյ անոր մակագրութեան օրն էր:  Երբ զինք տեսայ երէկ, շնորհաւորեցի եւ  հարցուցի եթէ «քրէտիթ քարթ» կ՛առնէ:  «Այո ըսաւ կ՛առնենք, բայց աղօթքն ալ կ՛ըլլայ» աւելցուց դէպի իր սեղանը քալելով:

Ես սահմռկած մնացի:  Եկեղեցի ուշ հասած էի:  Այնքան ուշ որ հաւատացեալները դուրս կ՛ելլէին երբ ես ներս կը մտնէի:  Արդեօ՞ք այդ ըսել ուզեց Տէր Հայրը:  Չ՛աղօթեցի այլ գիրկնդխառնուեցայ բոլոր անոնց հետ որոնք ուրախ էին զիս տեսնելու:  Լսուած աղօթքի մը նման:  Հետոյ քացի մոմ վառեցի եւ մինակս աղօթեցի:  Մեղայ:


Երբ սրահ կը մտնէի, անցեալ տարուայ աշակերտներս դասարանէն ելլելով մէկ մէկ վազեցին քովս անունս տալով:  Երջանկացուցին:  Հետոյ, իրենք ինծմէ աւելի խելօք, նստած կերան իրենց հոգէճաշերը իսկ ես, ուրախ, չէի գիտեր որու հետ խօսում, ուր նստիմ:  Շատեր գանգատեցան որ մէյ մը հոս եմ մէյ մը հոն, «կեանքիս պատմութիւնը» պատասսխանեցի: 



Շատ լաւ ժամանակ անցուցի:  Մեղայ:

Les "new post"s se suivent mais ne se ressemblent pas!

Il a fallut que je voulasse recommençer le matin de nouveau étant donné que je n'avais aucune idée comment arrêter le barrage des "il faut"s qui m'attendaient; sans compter qu'hier il y a eu une addition sur la liste qu'il faudra commençer le matin avec, dorénavant.  C'est une façon de respirer pour remonter la morale.  Alors que, en se reveillant, mon instinct, ma routine, est de courir vers la cuisine pour preparer le café, je dois réspirer consciemment tout d'abord.  Tu ne vas pas mourir, au contraire ma chère.  La discipline s'il te plaît. C'est ce que j'avais oublié de faire.

Et puis il faudra que je rapporte les résultats à l'enseignant qui est un ami d'antan.  Il est vrai, qu'en recommençant mon matin j'ai senti mieux qu'avant et je dois lui dire ca.

Alors; qu'est-ce que je fais ici?

J'écris en français et je viens de m'apperçevoir que ce clavier français, celui qui commence par A et Z de gauche à droite, au deuxième rang en haut, eh bien, rien que ces deux lettres, representent l'état où je suis, voyez-vous?

Je suis dans un état est bien le cas de le dire.

Alors géographiquement au moins, je me retrouve dans cet etat, et je me joins à vous qui, lisant, doivent se demander si je vais pouvoir dire quelque chose de "marketable."  Le point va dans les guillemets, merçi Bedros.  On m'avait fait croire autrement pendant un certain temps.

Revenons à mon état adopté.  Oui, j'ai bien dit adopté parceque ça s'adopte un état.  Personne ne peux me mettre dans un état sans ma permission.  J'adopte ou non c'est mon choix.  La liberté en plein état de production.

Vendredi passé j'ai eu le grand plaisir de parler en francais avec une amalgame d'hommes et de femmes venus des quatres coins des Etats Unis et du monde.  J'étais heureuse, heureuse pour au moins deux heures.  Les membres de l'équipe "French Speakers" sur Meetup.com se retrouvaient tout près d'ici et je suis allée plus comme résultat d'une manque de vie sociale que pour pratiquer mon français.  Ainsi que pour rencontrer des "étrangers."

Voila.  C'est tout ce que je voulais vous dire.

Gracias A La Vida

Need I say more? Short of talking on the phone, it is the next best thing to singing.  I know that without self-expression, right now, I could just sink into despair.

And what does it matter if one is writing about the past?  About, let us say for the sake of an example, my geography teacher in high school, Mademoiselle Kaligian. Later she married and became Madame Kurkjian, and always Arpi as her first name.

One of her paintings is hanging on the wall in my apartment.  The one you can see hereinabove.  She gave it to me this past June when I went to visit her in southern California's Glendale city and liked it the best amongst many.  She had been painting oil canvases for a while and her apartment walls were covered with them.  I was really flabbergasted.  I mean I couldn't take my eyes off them and her in total awe and inspiration.  
 
She talked, as usual, and I listened.  We had so much in common and I had no chance to tell her that as she was still talking.  It was a magical moment when out of the blue she told me "but you, you have faith!"  How did she know that?  I guess from the expression on my face as she was telling me how she had, one day, decided not to paint anymore and to get rid of the last remnants of paint in the tubes, she had squeezed out the paint onto a piece of paper or cardboard or canvas I don't remember which.

Lo and behold it had turned into a painting she couldn't throw away.  The paint she was trying to get rid off had a different agenda. Something had been born out of nothing.  She had done some minor work to facilitate its completion and that painting was hanging in her apartment. The "don't give up" painting I recall thinking.

She had also lost 100 pounds since I last saw her at the 75th Anniversary of our high school some six years ago.  After my performance, having for subject school life circa 1950-1960s in Beirut Lebanon, she told me that what I had created was literature.  I never forgot that. In other words, she gave me an A+ that day.  It meant a lot to me because she was one teacher I greatly admired because of her lack of b.s. 

What else could I do upon my return, if not paint?
 

The title song, Gracias a La Vida, written by Chilean Violetta Para and popularized by Mercedes Sosa, is the one I have been working on since then and learning a little Spanish in the process; out of pure curiosity and because I found out how close it is to French, and sometimes to English, albeit simpler and easier.
.

Tupperware

Speaking of spending most of my time in the kitchen nowadays, I had the bright idea of using the container with a red lid for food that could be had by my roommate and I told him so.  I came up with this plan after an incident wherein I had left the food in the container outside so that it cools before I put it in the fridge and had gone to sleep.  In the morning it became obvious to me that roommate thought it was for him to take to work and he had done so.  He returned the container still half full because there was a lot of Imam Byeldi (trans. The Imam Fainted, that's how good that dish is) in it (enough for four people) and apologized for not asking before taking it.

So this new plan worked the next time I had food to share.  In the evening roommate came in and my attention focused immediately on whether he had brought back the containers.  He had not.  As if on cue, maybe he had heard my thoughts, he explained that he had forgotten the food in his lunch box and will have it the following day.

That's when it hit me.  I had turned into my mother.  For Armenian moms, the plastic container is more valuable than the food she cooks and sometimes gives away.  She wants the containers back.  Understandably.  But I am not even a mom.  How did I become mom without being one?   This thought amuses me because as I was growing up I was so not like her and thought that I had missed my calling in life.  It has nothing to do with having or not having children.  At the first opportunity, mother, thru daughter, will reveal herself.  Who knows how many other instances of being my mother I have lived thru, unaware.
I have discovered some but I am sure there is more.

In my first monologue, I had a whole routine about the subject of food containers and Armenian women's obsession about them.  As I play my mom in the kitchen, she is looking at the three shelves holding all her plastic containers and exclaiming "where have my Tupperwares gone?" Every woman in the audience would start laughing recognizing themselves. 

All this is happening as I am rediscovering my mom from a distance.  Mother and I used to live together for over ten years before I moved out here to Arizona which has given me a chance to realize what I really admire about her.

Tupperwares excluded of course.

Games Gift

As I was thinking about what would be a good title for this blog, I got sidetracked, because if I don't do it to myself, others will do that to me.  Actually, if we can consider that love is the most important thing in the world for a moment, the mere thought of it took me away from this page.

I come with proof that getting sidetracked is part of the process.

During my temporary switch to another track in my head, I was thinking about games, and if we play them in the name of love.  I do.

After that little confession to myself, let's just say it is little, I came back to this page, directed the cursor to the title box and I was given three choices for title.  This is new, I had not seen this before, I have choices which gives that I don't have to think and sweat over a title right now.

"Games Gift" was the first choice and the best one because it echoed my exact thoughts at that moment about the subject of people playing games.  Where did this choice come from?  Is there a database somewhere parallel and a copy of my thoughts?  If there is, Google has it apparently. 

Games People Play, Eric Berne's book I had read in the summer of 1975 comes to mind.  It is so appropriate to the present.  I had forgotten the wisdom I had found in it, although it was written by a psychologist.  Parent, Adult, Child, the three roles people play in life intermittently was the main subject of the book.  I liked it so much.  Around the same time, from the same author, I had read I'm OK You're OK.  Both books rang true to my ears at the time. 

All three roles have their positive and negative aspects.  I caught myself in one before I even knew what I was going to write about.  So this is a confession that games are part of the gift and a gift by themselves.

Games Gift.



   

Ինչ Տարբերութի՜ւն

Երկուշաբթի դժուար եղաւ անկողինէն ելլել:  Ոչ մէկ խրատ, պարտականութիւն, հեռանկար, երազ եւ սփոփանք կարեւորութիւն ստացաւ:  Ոչինչ:  Ոչ կրնայի ետ քնանալ, ոչ կ՛ուզէի օրը սկսի, ոչ ոտքի, ոչ նստած, ոչ երգով, ոչ գրելով, ոչինչ կ՛ուզէի ընել:  Անպէտք կ՛ըզգայի բառին բուն իմաստով:  Կէսօրէ ետք հեռաձայնը զարկաւ եւ վերցուցի:  Ամաա՜ Արիզոնայէն է, այստեղէն:  Շատ ազնիւ զոյգ մը որոնց այստեղի Հայկական եկեղեցին հանդիպած էի եւ մի քանի անգամ իրարու տուն գացինք եկանք, խօսեցանք, փիլիսօփայեցինք, կերանք, դիտեցինք, եւ հիմա ահա կը հարցնեն թէ ինչպէս եմ:  Իրենք ալ նոյն տրամադրութեան մէջ են առանց պատճառի:  Անդօն եւ Արփին:

Արդէն հոն քիչ մը շտկուեցայ:  Ժամադրուեցանք Ուրբաթ օրուայ հանդիպումի մը իրենց տունը:

Ժամ մը չ՛անցած հեռաձայն մը եկաւ Թօրօնթօյէն:  Մանկութեան ընկերուհիս էր, Արփին:  Խօսեցանք խնդալով, երբեմն բարկանալով, անճրկուած հայեր աշխարհի չորս ծագերուն:  Հաճելի էր եւ զգացուած էի:

Երեքշաբթի, նամակատուփին մէջ ինծի ուղղուած տրցակ մը կար:  Սիրելի Վիգէն Դարբինեանէն ի Ֆրանսա:  Իր եօթը երգերու խտասալիկները ինծի կը ղրկեր որովհետեւ մի քանի շաբաթ առաջ «Սքայփ»ով կը խօսէինք առաջին անգամ ըլլալով եւ իրարու խօսք տուած որ մեր խտասալիկները պիտի փոխանակենք:  Նոյնիսկ ոչ հայ տնեկիցս մտիկ ըրաւ:  Զատեցի անոնք որոնց հանդէպ ես մասնաւոր տկարութիւն ունիմ:  Քննադատեցի, սիրեցի, յուզուեցայ, երկրորդ ձայն երգեցի, երբեմն երրորդ եւ այսպէս զգացի որ դեռ կարող եմ ձայն հանել:

Իրիկուան նորէն հեռաձայնը հնչեց:  Արփին էր նորէն, Թօրօնթօյէն:  Չեմ կրնար հոս կրկնել թէ ինչու կը հեռաձայնէր բայց կրնամ ըսել որ այդ խօսակցութիւնէն վերջ ամէն ինչ աւելի լաւ սկսայ տեսնել:  Գիտցայ որ բարեկամութիւնը, անկեղծ բարեկամութիւնը չէ կորսուած աշխարհի երեսին:  Բաստ ունիմ:  Կեանքը ապրիլ սիրով, առանց խմբագրելու, շատ դժուար է:  Ընկեր եւ բարեկամ կուգան յիշեցնելու թէ թիւրին ձեւն ալ կայ:

Այսօր, Չորեքշաբթի, Սինթիան հեռաձայնեց Մասաչուսէթէն:  Այդպէս, կարծեմ որպէս օրէնք, առանց գիտնալու:  Հարցումներէն մէկը - Are the Armenians taking over the world?  Այնպէս կը պատահի որ երբ որեւէ կապի վրայ կը կոխէ համաձանձը իրեն հայու մը քով կը տանի եղեր վերջերս:  Իրեն ըսի որ այսօր Հայատանի անկախութեան քսաներորդ տարեդարձն է:  Շուտով կ՛անցնի:  Այդ ալ շատ հաճելի էր եւ սիրով լեցուն:

Մէկ ժամ չ՛անցած Նիու Եորքի ընկերուհիս, Արփինէն հեռաձայնեց:  Լիլիթ Փիփոյեանի կատարմամբ՝ «Կապոյտ Մանուշակ» երգը լսած էր եւ ինծի յիշած որովհետեւ Լիլիթի համերգին միասին գացած էինք տարիներ առաջ:  Ժամադրուեցանք քալ ամիս ի Նիու Եորք:

Լուր մ՛արի, լուր մ՛արի տեղէ մը, ամէն ինչ շատ լաւ է, շատ լաւ է:  Թէ նոյնիսկ ես լաւ եմ, ես լաւ եմ, թէ դեռ ինծ կը սիրեն, կը սիրեն:

Այսօր:

Կեանքը Խոհանոցին Մէջ

Երեք ժամը չէր բաւէր, այսօր չորս ժամ անցուցի խոհանոցին մէջ:  Անշուշտ եփելով:  Չէ հապա սառնարանը բանալ գոցելո՞վ:  Խմոր չեմ բանար կոր ոչ ալ տոլմա կ՛եփեմ կոր այլ՝ ամէն մէկ կերակուրը ոչ մէկ տեղ տեսած կամ կերած եմ ոչ ալ եփած եմ ասկէ առաջ:  Այսինքն յիշատակներ չկան եփածիս մէջ այլ պարզապէս ներկան ինչպէս որ է, ինչով որ ունիմ, ինչպէս որ սիրտս կ՛ուզէ: 

Կերակուր եփելը ինքնուրոյնութիւնս գտնել է:  Կրնա՞մ ինքզինքս գոհ պահել:  Կրնամ եղեր:  Համով են եփածներս:  Իսկ չեփածներս, այսինքն անոնք որ աքցանի ընտանիքին կը պատկանին, ալ աւելի համով են:  Վկաներ ալ ունեցած եմ:

Մէկ բացառութիւն ըրի այս չտեսնուած, չհամտեսուած շարանին մէջ:  «Իմամ Պայըլտը»ն:  Երբ վկան, որ հայ չէր, ոտքի կեցած համտեսեց զայն, «Օ Մայ Կատ» ըսաւ եւ գնաց աթոռին նստաւ, երեսին գոյնը նետած:  Պիտի մարեր այսինքն:

Անշուշտ իրեն պատմեցի այս կերակուրին անունին պատմութիւնը:  Եթէ չէք գիտեր, կը նշանակէ Իմամը Մարեցաւ: 

Իսկ որպէս զուտ հայկական, եթէ ամառ չէ, երբեմն ոսպով ապուր կ՛եփեմ:  

Նորէն կը գրեմ շուտով որովհետեւ պէտք է գրեմ այլեւս:

Mother

Mother,
  I delivered about 25 bouquets this past weekend to various mothers in the Queen Creek, Tempe and Scottsdale areas of Arizona.  Some mothers were not home so I left the bouquets with one of their neighbors who were happy to accept.  The GPS guided me to places I had never been.  Immense gated communities where the streets are so quiet it explains the fact that I woke some people up from their sleep.  What struck me most was the attitude of people receiving flowers.  From elation to downright apathy.  Maybe the latter ones were in the middle of something.  I don't know.  How can you not smile when receiving flowers?  Even if they were not sent to you, they are flowers, beautifully arranged for the occasion.  This made me think that the attitude might not have been directed towards the flowers but the fact that a woman with an accent is standing at the door and we better be careful.  I am being generous.  The worst was the look I got from a woman who drove into her driveway as I was leaving having given her bouquet to the neighbor and I was telling her this.  The who are you to even dare talk to me look. She is still a loving mother to someone who sent her the flowers I explained to myself.  These were the rare occasions which brought me to reality.  No one has to follow your script I said to myself.  I realize my excitement about delivering flowers while being a robot and following every turn the GPS voice would command me to was mine only. 

Please accept that as my love for you.

I Am Home or "Hassa! Hassa!"

Those of you who are wondering what is "hassa", it first of all means I arrived in Armenian and some of you will know what story I am referring to. Those of you who do not know, have to be first told about my maternal grandfather we called "Dede". He was a hero during his youth having saved many Armenian women from their abductors after the deportations of the Armenian Genocide in 1915. He had been in jail twice and escaped both times. When he reached home no one recognized him at first.


In prison, they had tortured him so much that he had lost most of his eyesight and hearing. We had to talk loud into his ear for him to hear and he could only see shadows. He and my grandma, "Nene" lived within a few minutes' walk from us. They also lived even closer to their eldest son, my uncle Hrant and his wife, Aunt Arous. One night when Uncle Hrant had a meeting and Arous was visiting Dede and Nene, it got dark and Dede did not want Arous to walk half a block home by herself and accompanied her. As they approached the building, Arous told Dede that she can now see the building and that she can continue by herself. Dede stood there anyhow and kept asking "Arous hassar?" (Arous did you reach your destination?) And Arous to hollar back "HASSA!" Dede doesn't hear Arous and keeps repeating "Arous hassar?" Finally, having no other choice, Arous runs back to Dede, says "HASSA!  HASSA!" and runs back home.

In my case it is the contrary. You all thought I had arrived a year ago. Physically yes, I had. But this is another kind of arrival. I am finally home instead of in a geographical location. Let me rephrase that. I am where I always wanted to be.

After One Year: Almost Here

On my return from Montreal an offer was waiting for me that I could not refuse.  A better place to live in.  This does not mean that I did not obsess about the pros and cons even though the pros are way more than the cons.  I did and I still do.  I will be loosing the neighborhood I got used to and the nearby park where I used to go often, sometimes to work and sometimes not to work; my roommates; and the dog, Jack. The rest is all good stuff.  An added bonus are the tall pine trees outside the living room.  It suggests familiarity to me.  I kept looking at them transfixed as I had missed them so very much.  Lebanon's mountains were full of pine trees which also gave pine nuts.  Back to the present, the trees could be inspiring in the future.  The future I speak of is a couple of weeks away. 

I can't believe it has been almost a year.  A year ago, today, I was either in Missouri or Oklahoma on my way here.  And now I am on my way to a new place.  It is odd that when I was looking at places to rent in Arizona, it seemed that Mesa would be a good place to live.  A phone call to a family friend here to inquire about Mesa and apartments in general sidetricked me so that I am only now realizing my original intention.  How about them apples?
It is all good.   

Arpenaran in Montreal

Բանաւոր Բացակայ

Մեղանչած կ՛ըզգամ այսքան երկար ժամանակ չգրելուս համար եւ քանի որ այս «պլոկ» կոչեցեալը կարդացողներուն մեծամասնութիւնը հայեր են, ուրեմն կը պարտիմ հայերէն գրել:

Ու կը մտածեմ:  Ինչու՞ համար ամէն անգամ պէտք է բացատրեմ եւ լուսաբանեմ թէ ինչու կը գրեմ եւ որ լեզուով: 

Գործիս երթամ:

Յունուար Ձին սկսայ Արփենարանը գրել եւ Փետրուար ՁՑին կեցայ:  Ոչ թէ որովհետեւ կը կարծէի վերջացած է գործս բայց, ինչպէս որ արուեստագէտ ընկեր մը ըսաւ, պէտք է գիտնաս ըսել «վերջացած է» երբ ալ սառած կեցած ես եւ չես գիտեր եթէ վերջացած է կամ ոչ:  Այդպէս ալ ըրի:  Ես զինք ձգած էի բայց ինք զիս չէր ձգած:  Անվերջ կը հալածէր:  Հիմա սկսած էի արդէն ինքզինքս բեմին վրայ տեսնել խաղարկութեան մէջ:  Ամբողջ տասը օր մտքով բեմադրեցի անդադար:   Մեկնելես երկու օր առաջ Սուրբ Աբգար եկեղեցիի սրահը հրաւիրեցի մօտիկ մի քանի բարեկամներ պարզապէս գաղաբար մը ունենալու համար եւ գիտնալու որ գրածս զառանցանք չէ:  Չէր: 

Քիչ մը ոգեւորուած հասայ Մոնթրէալ:  Եկաւ ժամը բեմ ելլելու:  Մէկ ժամ ուշացաւ այդ բեմ ելլելու ժամը որովհետեւ կարեւոր կառաւարական անձնաւորութիւն մը կ՛ըսպասէինք որ վերջապէս չ՛եկաւ եւ ես ելայ բեմ:  Հետոյ հասկցայ որ քառորդ ժամ հետոյ ժամանած է եւ մերժած են զինք ներս ընդունիլ: 

Ժողովուրդը համբերութեամբ սպասեց Արփիին:  Եկուր տես որ Արփին իր կտորը Տիգրանակերտի բարբառով կ՛ըսկսի եւ ինչ որ եկեղեցիի սրահը հակազդուեցաւ խնդուքով հոս տափակ ինկաւ գետին:  Տասը վարկեան ալ սպասեցին որ հայերէն սկսիմ խօսիլ եւ «աաահ» մը քաշելով շտկուեցան իրենց աթոռներուն մէջ «հալլա պալլաշ ըլֆըլմ»ի պէս (ֆիլմը հիմա սկսաւ այսինքն):  Թող ներեն ինծի:  Իմ հանցանքը չէր: 

Բայց կար հակազդող Տիգրանակերտցի Տիկին Մարին որ մեր ընտանիքին հեռուէն ազգական կուգայ թէյզի (մինջեւ կը նշանակէ) Հազրօյէն:  Նստած էր բեմին շատ մօտիկ:   Այս Տիկին Մարին իմ բարբառը կը սրբագրէր նստած տեղէն, կը պատասխանէր հարցումներուս ու կը շտկէր հնչումս:  Եթէ ամուսին բառը գործածեցի, «էրիկ, էրիկ» կը յուշէր:  Շատեր հասկցան եւ խնդացին, ուրիշներ չհասկցան եւ չխնդացին:  Իսկ ես սկսայ բեմէն հետը խօսիլ ինքնաբերաբար որովհետեւ ամէնէն ներկայ անձը կը թուէր ըլլալ քոնէ այս բաժնին մէջ:  Պէտք էր զինք հետս բեմ հանէի կը մտածեմ:

Կար նայեւ ուրիշ կառաւարական անձնաւորութիւն մը հանցին Պարոն Սթէֆան Տիոնի:  Ըսած էին ինծի որ Պարոն Տիոնը մի քանի բառ պիտի խօսի բայց կ՛ուզէ մնալ եւ դիտել հակառակ որ մէկ բառ հայերէն չի հասկնար:  Լաւ որ մէկ երկու ֆրանսերէն երգեր ունէի գրպանս որոնք զինք դարմանեցին իր տանջանքէն:  Ըսին նայեւ որ իր սեղանին տիկին մը կայ որ պիտի թարգմանէ:
Բեմէն տեսայ այդ տիկինը:  Թարգմանելու երեւոյթ չ՛ունէր:  Իսկ Պարոն Տիոնը մեծ ուշադրութեամբ եւ առանց յօրանջելու կը դիտէր:

Յաջորդ օրը բախտն ունեցայ այդ տիկինին հանդիպելու եւ հարցնելու թէ ինչպէս անցաւ թարգմանութիւնը:  «Իրեն ըսի որ հին պատմութիւններ կը պատմես կոր»:  Առ քեզի թարգմանութիւն:

Վերադարձիս անմիջապէս Պարոն Տիոնին իմակ մը ուղարկեցի, շնորհակալութիւն յայտնելով եւ ամփոփ ձեւով բացատրեցի թէ ինչ էր ըրածս բեմին վրայ: 

Ի՞նչ էր ըրածս բեմին վրայ:  Հրաւիրեցէք զիս ձեր քաղաքը կամ գիւղը Արփենարանը ներկայացնելու եւ դուք ալ կը գիտնաք թէ ինչպէս գիրը, գրականութիւնը եւ լուացքը մօտիկ բարեկամներ են:

Montezuma Well

There are so many writings about this well.  Scientists have not discovered, for example, the origin of the consistently warm water that feeds Montezuma Well.  A current research topic with scientists from Northern Arizona University is trying to decipher where the water is coming from and from what level.  Scientists have noted the flow rate from the Well rarely fluctuates -- but the source deep in the earth's layers remains a mystery.

Its story began 12 million years ago, when the part of the Verde Valley was covered by a large, shallow lake.  Floating plants in this bodyof water caused dissolved calcium carbonate to form minute crystals, which slowly sank to the bottom and accumulated into thick layers of soft limestone rock.
About two million years ago, the lake waters began disappearing.  Underground streams started dissolving softer areas of the underground limestone, and a cavern began to form.  The passage of time and the force of water carved a cavern larger and larger until, about 11,000 years ago, the roof of one of these caverns gradually crumbled, forming Montezuma Well.

Water enters Montezuma Well at a constant 74 degrees F with a flow of over 1,400,000 gallons every day.  As the water passes through the limestone, it collects large amounts of dissolved carbon dioxide -- nearly 100 times more than most natural aquatic environments.

The high levels of CO, make Montezuma Well completely inhospitable to fish, despite the presence of oxygen in the water.  In their absence a community of unique species, each dependent on the others, has evolved.  Four of these species are found nowhere else on the planet?
Algae, small floating plants, manufacture food from light energy and the rich supply of carbon dioxide in the water.
At night, a great feeding frenzy begins among the creatures who have adapted to this harsh aquataic environment.  Amphipods, tiny shrimp-like animals, feed by combing algae through appendages below their mouths.
Leeches, living by day in the bottom sediments of the Well, rise at night and, searching with sensory hairs on their bodie, gulp large quantities of the small amphipods.  Night-swimming water scorpions also make evening meals of the shrimp-like creatures.
With the first light of day, these creatures sink back to the depths of the Well until sunset, and the beginning of another cycle.

It was my pleasure to type this from the article by Rex Vanderford of National Park Service in the free publication, Echoes.

Montezuma Castle



"Sheltered within a cave high on a limestone cliff overlooking Beaver Creek, this five-story, twenty-room pueblo was once home to prehistoric Sinagua people.  Abandoned after A.D. 1400, this imposing cliff dwelling is now preserved at Montezuma Castle National Monument." 

The above writing is from the label of the plastic water battle we bought from there and I have kept for this wonderful occasion.  The occasion being of having given myself a chance to write. 

My cousin, Arpi (I have also friends named Arpy, Arpie and Arpinée), had sent me an email asking me how I am doing.  Instead of writing back, I called her.  For some reason she couldn't hear me and kept asking me repeatedly how I am doing with an urgency in her voice.  I finally told her to read my blog.

I took this picture last week when we visited the Camp Verde area of Arizona, less than 100 miles north of Phoenix.  I had no idea this place existed having had my focus on wanting to visit the Grand Canyon one day.  That's where one starts if one wants to see wonders in this corner of the woods.  Expectation is one thing, wonderful surprise is another.  Oh, what a day it was.  So welcome and needed after a full year of hard work.  It was my mini-vacation and the cold I started battling did not dumpen my joy for being away from the city, out in nature, exploring and discovering.

For some reason, I cannot put another picture here.  See you in Montezuma Well (my next posting).