Ո՞ր Գրողը

«Գրողը տանի» կամ «գրողը տանի զինք» լսած եմ շատ, մանաւանդ լուսահոգի մօրս միջոցաւ։  «Գրող» բառին իմաստը չէի հասկցած։  Ինչ է այս գրող ըսուածը հարց կուտայի անվերջ։ Կենդանի՞ մըն է, վիշա՞պ մը որ կրնայ կուլ տալ այն բանը կամ անձը որ մօրս ձաւ կը պատճառէր այդ պահուն։  Շատ հազուագիւտ անգամներ, գրելու հետ կը կապէի։  Վերջիվերջոյ այս գրողը նոյն ձեւով կը հնչուի ինչպէս միւս գրողը եւ ես, համառօրէն, կը հաւատայի որ նոյն ձեւով ալ կը գրուի։  Համէնայն դէպս, երկու պարագային ալ իմաստ չէի գտնէր մէջը։  Գրող մը ինչպէ՞ս կրնայ մօրս ձաւերը տանիլ։  Եւ ու՞ր պիտի տանի եթէ տարաւ։ Ի՞նչ ձեւով պիտի տանի։  Կը հասկնայի որ այս ասացուածքը ճարահատութենէ փխած էր։  Խնդիրը լուծելու կամ անձին հասկնալու անկարողութենէն։  Իսկ գրողը կը հնչուէր երկու Րէյով, այսինքն «գրրողը տանի»ն կը շեշտէր ուժքնութիւնը ձաւին։

Պատասխան չկար, մինջեւ որ սկսայ, այս կամ այն պատճառով գրել։  Եւ հասկցայ։  Իմ ձաւերս կրցայ «տանիլ»։  Հասկցայ թէ գրելը ինչ մեծ գոհունակութիւն կուտայ եւ ինչ մեծ արտայայտչական ուղի է։

Փառք Աստուածուհիին որ հասկցայ։ Բայց ճիշտ հասկցա՞ծ եմ։  

Tsaprdook

So help me God.  It is thru intuition that we come to this realization.  Whenever I don't know where I am going but do feel alive, at times of change intense and at times of anxious waiting, I suddenly hear the music that is playing in my head.  The Lord's Prayer, in Armenian. 

I heard it once when I was packing to move out of one place and into another.  I knew then that it was all for good.  But don't get too excited now, remain sober.  Here comes another.  The last changement of domicile I made from Mesa to Chandler, Arizona required another type of prayer I suppose because I heard "Der Voghormia" when I came to. Lord Have Mercy in Armenian.  

After reading so many books, doing yoga, living life and listening to whoever wanted to sell something, I came to the conclusion that yes, I am my own Lord and I should have mercy on myself.  

Thus started a period of drinking a few weeks ago.  Chardonnay is my favorite wine and it makes me so happy.  Two glasses make my creative juices running, my fifth chakra opens up and I start writing, just like now.

What I was going to say and what I ended up saying are two different things I am sure.  I always knew that I was a good crazy.  One who has the patience for bright ideas coming her way to help her channel that craziness through a medium quelquonque.

Do you think "Tsaprdook" is a good title for a book?  The word is in Armenian and for the life of me I don't know the English equivalent or if there is one and I don't know how to find it if there is. Tsaprdook is something that only people who have totally lost it or seem so to others, produce when they talk. Anything goes as long as it is passing through.  Like if you are sitting at an outdoor cafe overlooking a boulevard and the cars are passing.  The only common denominator these cars have is their being cars.  Some are shuttles, like the Orbit shuttle that turns left every hour or so right next to the coffee shop, is empty.  Five to ten minutes later, it returns, still empty. No passengers.  A mystery that G and I are still trying to unravel.  Maybe there is a hotel somewhere.  Maybe.

Hasslo, that is what Tsaprdook is.  Words that might or might not have anything to do with each other or even sentences that are empty.  Just like that Orbit shuttle.

In the meantime, about Chakras. Lately, I have noticed that the definition of certain Chakras have been altered, modified, edited, and made a story out of depending who you are listening to or reading from.  This is where we can say "we can too." 

I am a monster.  There is no question about that.  I will be right back.  

Two Recipes for Home Made Fast Food

Basmati Rice (Leftover)

The next time you have leftovers of Basmati Rice, put a little water in a saucepan, cover with the rice, add salt, pepper, turmeric and shredded cheese, cover and heat on low until cheese has melted.

Enjoy!

Chickpeas with Tuna

Sauté chickpeas in a little vegetable oil in a frying pan, add Tuna, add Turmeric, mix while warming.* 

If you have time to chop and sauté some onions first, then add the chickpeas and the rest, it would be a bit sophisticated.

Enjoy!

*To warm food, put it on medium low heat until warm.  If you want it faster, put it on medium high and then on low.  

Մայրենին

Այնքան եմ կարօտել ես

Հայերէնն իմ մայրենի

Արեւելահայերէն

Արեւմտահայերէն

Քաղքցիերէն շեշտով

Հազրօյի համեմներով

Կամ երկարիմ մինջեւ հոն

Ուր Պարսկահայը կ'երգէ

Երեւանցին «ԻԻԻԻԻ» կ'ըսէ

Իսկ Պէյրութցին լաւ մը «կոր»

Հայերէն մագուր, գրական անհուն

Արդէն գրաւած սուրբ տեղն իմ սրտում

Կուգայ յուշել ինձ իմ իսկ կարօտը

Հանդէպ լոյս դէմքին մարմնին ու խելքին

Կարօտել եմ ես

լսել րիթմը  քոյ

երբ քեզ կը սիրեմ

ճիշդ ահա այսպէս

Քեզ կը գտնեմ ես

Վաղն առաւօտուն

Հետն արեւին

Երբ ան կը ծագի

Հետն այն բանին

Որ քու մասին է

Ինքզինքդ շատ չտեսնես

Անգլերէնը կայ

Նաև Քաղիերէն

Մինիմալիզմը

Եկուր հոն մոռցիր

Հիմակուհիմա 

Հոն ուր հովերը

Ազատ կը խաղան

Կարօտցայ քեզի

Այդ մէյ մը ըսի

Լաւիկ ճան լաւիկ

Առաջին խորհիկ

Արփի Տատոյեան

Օգոստոս 18, 2013

Չէնտլըր, Արիզոնա

Մեր Կատուն

Մենք կատու մը ունինք:  Անունը Միս Քիթի է:  Ան ճերմակ երկար մազեր ունի եւ շատ անուշիկ է:  Իր կապոյտ աչքերը երբ վրադ կը հարէ, նոյնիսկ ընդհանրապէս կատու չսիրողի մը սիրտը կը գրաւէ: Օրինակ իմ:

Երկու կատուներ պահած եմ ասկէ առաջ որոնք տունի պէտք ունէին կամ կը կարծուէր որ լաւ ընկեր կրնային ըլլալ ինծի:  Առաջինի պարագային, ան որ տուն չ՛ունէր եւ ինծի տրուեցաւ գրեթէ ստիպողական, անուանեցի Սիտըր, Լիբանանի մայրի ծառերուն անունով:  Շատ ազատ, անկախ եւ ինքնաբաւ էր:  Սիրուելու պէտք չ՛ուներ:  Թեղին մազեր ունէր եւ թեղին աչքեր:  Ջուր եւ ուտելիք կը բաւէին իրեն:  Առտուայ ժամը վեցին զիս կ՛արթնցնէր որ զինք կ՛երակրեմ:  Եւ այդքան:  Անկէ զատ, երկուքս ալ ազատ էինք մեր կեանքերը ապրելու ինչպէս որ կ՛ուզէինք:  Բայց երբ սկսաւ տունէն դուրս ելլել, աւելի ու աւելի երկար ժամանակ կ՛առնէր իր վերադարձը:  Սկսայ զինք մոռնալ: 

Շատ անգամ կուգար ներս ձայնը քաշուած ինչ ինչ կերած ըլլալուն պատճառաւ կը կարծէի:  Էնիկմա էր:  Դրացիս ըսաւ որ հոգեկան հիւանդութիւն ունի Սիտըրը:  Օր մըն ալ քնաց եւ ետ չ՛եկաւ:  Մինջեւ հիմա կը տխրիմ երբ իր մասին մտածեմ:  Չհասկցանք իրարու:

Երկրորդ կատուն ինծի տրուեցաւ երբ կ՛ապրէի Րոտ Այլընտի մէջ:  Արդէն անուն ունէր:  Թօմ:  Կամ Թօմաս:  Այս մէկն ալ առու էր եւ շատ անկախ:  Կանաչի եւ կապոյտի խարնուրդ աչքեր ունէր եւ մոխրագոյն մազեր:  Դուրս չէր ելլեր բնաւ:  Իր ներկայութիւնը չէի զգար իսկ:  Բայց օր մը ինչպէս եղաւ դուռը երբ բացի, ինծի հետ դուրս ելաւ եւ սկսաւ վազել:  Դէպի ու՞ր՝ չտեսայ:  Իրիկունը երբ տուն վերադարձայ, նորէն չկար:  Սիտըրը յիշեցի եւ սկսայ մտահոգուիլ:  Յաջորդ առտու հեռաձայն մը եկաւ այն ընտանիքէն որմէ եկած էր այս կատուն: Հոն քացած էր:  

Այսինքն մի քանի մղոն վազած կամ քալած եւ գտած իր բուն ընտանիքը:

Սառած մնացի։  Յիշեցի որ երբ դուրսի դուռը կը գոցէի տուն մտնելէ ետք, ձայն մը լսեցի եւ կարծեցի դռան մռնջոցն է։  Բայց դուռը ասկէ առաջ ձայն չէր հանած բնաւ։  Պէտք էր ընդունէի։  Թօմ ուզած էր հետս ներս մտնել բայց իրեն առիթ չէի տուած շատ աճապարած ըլլալով հասնելու տան ձանձրալի ներսը։

Ուրի՞շ։  Ինչպէ՞ս կ'ըլլայ եթէ ան որ պիտի պահէ կատուն, ինք իսկ գտնէ այդ կատուն կամ կատուն զինք, փոխանակ կարքադրուած ամուսնութեան պէս, եւ լաւագոյն միտումով, քեզի տրուի կատու մը։

Այս երկու պատահարները ինծի յիշեցուցին որ պէտք է մարդ արդար ըլլայ հանդէպ այս կենդանիներուն:  Միայն ուտելիքով չէ որ անոնք կը բաւարարուին:  Կը կարծեմ կատու սիրողները որոշ կապ մը կ՛ըզգան անոնց հետ եւ կը սիրեն բնականօրէն եւ ոչ այս կամ այն պատճառով:  Սէրը հոս ալ կոյր է: 

Մարդիկ կան կատու կը սիրեն, ուրիշներ շուն կը սիրեն, եւ շատեր երկուքն ալ կը սիրեն:  Անգլերեն եթէ գրէի, աւելի ճիշդ ձեւը կայ ըսելու, առանց սիրելու կամ չսիրելու հարց ծագեցնելով:  I am not a cat person.  Ես կատու անձ մը չեմ այսինքն:  Շու՞ն, հանգիստ:

Եկուր տես որ այս Միս Քիթին որուն ես Միս Ամերիքա անուանած եմ, շատ տարբեր է միւս երկուքէն:  Զիս առաջին իսկ տեսնելուն եկաւ գիրկս բազմեցաւ:  Անվերջ կ՛ուզէ գրկուիլ, շոյուիլ, սիրուիլ եւ ձայնը չի կենար երբ արթուն է: 

Ձայներու հաւագածոյ մը ունի որ Մէրիլ Սթրիփին նախանձը կրնայ արթնցնել: Երբեմն նոյնիսկ yes կամ no կը կարծեմ լսել այնքան որ նուրբ եռանքներով ձայնի ելեւէջներ ունի:  Իսկ իր փոփոխական դէմքի արտայայտութիւնները նոյնիսկ մարդկանց մօտ չեմ տեսած:

Երբ վերջապէս համոզուեցաւ ու անդրադարձաւ որ Կէրին իմ ալ ընկերս է, նայուածք մը նետեց ինծի որ կ՛ըսէր, անգլերէն՝ "BITCH":  Հաւանաբար ես ալ նոյնը ընէի եթէ իր տեղը ըլլայի: 

Բերնին ջուրերը կը վազեն երբ զինք գիրկս առնեմ ու շոյեմ:  Իսկապէս:  Շատ կը սիրէ սիրուիլ եւ ամէն ինչ կ՛ընէ որ զինք գրկեմ:  Երբ չհասկնալ կը ցեւացնեմ եւ իրեն կը հարցնեմ թէ ինչ կ՛ուզէ, գլուխը ոտքերուս կը քսէ:  Եկուր դիմացիր: 

Շատ չի պատահիր որովհետեւ ամբողջ վրաս գլուխս ճերմակ մազ կը բակի: 

Կէրին կ՛ըսէ որ ոչ ոքի հետ այսպէս չէ վարուած եւ այդ պէտք է զիս ուրախացնէ:

Երբեմն՝ այո։

   

Թատրոնի Ճամբով - Գլուխ Առաջին

Լիբանանահայ թատրոնի առաջին գիտաժողովը Հայկազեան Գոլէճին մէջ:  Ոտքի՝ Ժալալ Խուրի: 

Haigazian Herald, January 14, 1972.  (Excerpt) Guilda Bechakjian.

   " 1924 witnessed the emergence of the first Lebanon-Armenian theatrical "happening."

In the courtyard of the St. Nishan church, a four hour, twelve scene nationalistic play

"Yeldezen Sassoun", was presented to the Armenian community.

    In 1937 groups were formed, the most eminent of which was initiated by the Mendelian,

known as the Sentougian troupe, with Garo Khatchigian, and Kntouni who had put on plays such as

"The Valley of Tears" (Artsounki Hovide) and "The Fall of Tmgapert" (Tmgaperti Aroume).

    The prominent actors of the time, for whom acting created strife in the need to safeguard

their identity, were, Haig Ardziv, Vart Badrig (who had come from Europe), Mr. and Mrs. Vosganian,

Diran Adjemian, (the well-known caricature artist), and Gaydzag Kntouni also participated in this

movement.

    A union of the Lebano-Armenian theatre was formed in 1932.  The theater developed gradually. 

In 1946 Tavit Evereklian made important achievements.  In the 1950's occured the emergence of

Berj Fazlian in the Vahram Papazian troupe.  The years 1957-1962 saw the forming of the

Haigazian College theatre.

    The best known of our modern Lebano-Armenian troupes is the Kaspar Ipegian, now under the

directorship of George Sarkissian.  This troupe has given more than 400 presentations, toured

the Americas and Iran, and seen the participation of more than 250 theatre people.  Mr. Torossian

then read quotations from the living, modern directors. 

..."

Պէտք է նշել որ Գասպար Իփեկեան թատերախումբը գործել սկսած է 1934ին:   Ինչպէս որ վերի անգլերէն տողերուն մէջ չէ յիշուած ասիկա, նոյնպէս եւ ներկաներուն մէջ զգալի էր այդ խումբի բեմադրիչին եւ անդամներուն բացակայութիւնը:  Ներկայ էին, միւս բոլոր հայ բեմադրիչները եւ շատ մը ուրիշ արուեստագէտներ, դերասաններու կողքին:

Մինջեւ 1960 թիւ Պէյրութի մէջ գոյութիւն ունէր միայն Հայերէն լեզուով գործող թատերախումբեր:  Հետեւաբար, Արաբախօս ժողովուրդը անկէ ալ զրկուած էր : 

Եօթանասունական թուականներու սկիզբը արդէն ութը հայ թատերախումբեր կը ներկայացնէին զանազան կտորներ Պէյրութի բեմերուն վրայ:  Այդ առթիւ Երիտասարդ Հայ պարբերաթերթը ծիծաղի էջ մը հատկացուցած էր իր 35րդ թիւին մէջ որ կ՛արտատպեմ ամբողջութեամբ:

Զուարթ Օփերէթ

«Թէաթր Տիւ Լիպան»ի մուտքին.
- Ինչպէ՞ս գտար «Զուարթ» օփերէթը:
- Օփերէթը զուարթ էր, բայց անոր յաջորդող վէճերը զուարթ չէին:

12 Զայրացած Մարդիկ

Պարահանդէսի մը ատեն.
- Պրն.  Պերճ Ֆազլեանը համրել չի՞ գիտեր:
- Գիտէ. ինչո՞ւ:
- Իր ներկայացուցած բիեսի զայրացած մարդիկը 12էն աւելի էին:
- Ինչպէ՞ս թէ աւելի:
- Սրահի մէջինները չէ՞ր հաշուած:

Ինկած Բերդի Իշխանուհին

- Դժգոհ չեմ որ բերդը ինկած է, բայց ինչո՞ւ շարունակել ինկած . . . ուժերով:

Քաղքենին Ազնուական

Մէկը մեզի հարցուց:
- Կարդացի՞ր Սամօյին գրածը «Արարատ»ի մէջ Յ. Երէցեանի բեմադրութեան մասին:
- Չեմ յիշեր:
- Գրած էր որ. «Երէցեանի բեմադրութեան վերջաւորութիւնը Մոլիէրինէն աւելի յաջող է»:
- Լաւ, ի՞նչ գէշութիւն կայ:
- Գէշութիւն չկայ, միայն թէ Սամօյին ըսածը Մոլիէրինէն եւ Երէցեանինէն ալ յաջող է:

Աստծոյ Լռութիւնը
Ներկայ մը սրահէն դուրս ելլելով:
- Այս որքա՜ն խօսք՝ լռութեան մը մասին:

Կասկածը Կնկայ Մտքին Մէջ
Խմբագրատան մը մէջ:
- Ինչպէ՞ս գտար երկու Գրիկորներու կռիւը:
- Ո՞ր Գրիգորներու:
- Գ. Քէօսէեանի եւ Գ. Սաթամեանին կռիւը «Կասկածը Կնկայ Մտքին Մէջ»ի առիթով:
- Պէտք է այդ բիէսին վերնագիրը փոխել ու ըսել. «Կասկածը փոխադարձ արժէքներու
հանդէպ»:

Ամերիկա Ամերիկա 71

Մեքսիք փողոցին անկիւնը:
- Ի՞նչ կը հետապնդէ բեմադրիչը այս «խաղ»ով:
- Ամերիկա գաղթելու դէմ կը կռուի:
- Բիէսին հասոյթով՝ հեղինակը Ամէրիկա պիտի մեկնի կ՛ըսեն:

Ո՞վ է Վախցողը Վիրճինիա Վուլֆէն

- Տեսա՞ր Վիրճինիայի դերը ստանձնած աղջիկին խաղարկութիւնը:
- Հիանալի՜ կը խաղայ:

- Այդ աղջիկը ի՞նչպիսի աղջիկ է:
- Շա՜տ պարկեշտ, շա՜տ ամչկոտ:
- Վալլահի ես այդ դերը խաղցող աղջիկին հետ չեմ ամուսնանար:
- Քեզի պէս տգէտին՝ այդպիսի աղջիկ տուող չկայ:

Քաջ Նազար

- Սա «Քաջ Նազար»ը ինչո՞ւ է. Թապագեան նորէն չի ներկայացներ:
- Շա՞տ հաւնած էիր:
- Քաջութիւն կը պահանջէր այդպիսի ուժերով «Քաջ Նազար» խաղալ:

Վերի կատակները այս օրս կուգան փաստելու այն երջանկութիւնը որ Լիբանահայ թատրոնը կը վայլէր:  Այնքան ներկայացումներով հորդառատ ժամանակ էր որ հանդիսատէսը չէր գոհանար հայերէն լեզուով բան մը տեսած ըլլալու հանգստութիւնէն:  Ան արդէն կը պահանջէր աւելի լաւը աւելի կատարեալը: Մեծ մրցակցութիւն կար եւ այդ պէտք է նպաստած ըլլար որակին:  Այդ մէկը չեմ գիտեր որովհետեւ վերի նշուած բոլոր խաղերուն ներկայ չեմ եղած:  Գիտենք նայեւ որ քանակ չի նշանակէր որակ:

Սակայն պէտք է ըսեմ որ այդ ժամանակ Պէյրութի մէջ կարելի էր որեւէ երեկոյ ուղղուիլ որեւէ թատերասրահ, եւ վայելել Հայերէն լեզուով ներկայացում մը:

Կային նայեւ անթիւ  թատերախաղեր Արաբերէն լեզուով:  Արաբները արդէն սկսած էին իրենց իսկ գրած թատերախաղերը ներկայացնել եւ մնայուն խումբեր ունէին երբ, եթէ ճիշդ կը յիշեմ, հայերն էին որ թատրոնը սկսան Լիբանանի մէջ:  Հաճախ կարելի էր նայեւ տեսնել Ֆրանսերէն եւ Անգլերէն լեզուներով բեմադրութիւններ:

Թէ ինչպէս:


1968ի Յունիս ամիսն էր: Հեռաձայնը հնչեց:  Վերցուցի ընկալուջը, զարմիկս էր, Սալբին:

- Ազդակ-ին մէջ յայտարարութիւն մը դրուած է:  Պուրճ Համուտի Լեւոն Շանթ Թատերախումբը դերասաններու պէտք ունի:  Ի՞նչ կ՛ըսես, երթա՞նք:

- Այո, ես ալ տեսայ, բայց ինչպէ՞ս: 

Մեր ծնողները պիտի ընդունի՞ն որ իրենց անդրանիկ աղջիկները դերասանութիւն ընեն:

Հ.Մ.Ը.Մի պասքէթպօլի խումբին մաս կազմել՝ այո:

Նոյն միութեան մէջ մրջնիկ եւ հետոյ արենուշ ըլլալ տարիներով՝ այո:

Դերասանութիւ՞ն՝ կասկածելի:


Որոշեցինք կանխել երկար բարակ բացատրականները իւրաքանչիւր ծնողքի ըսելով որ միւսին ծնողները թոյլ տուած են արդեն: 

Մեր ծնողները հայ էին բոլորը:  Մեզի հայկական դպրոցներ ղրկած էին որ ուսում ստանանք, եւ հետոյ իրենց նման ամուսնանանք եւ զաւակներ ունենանք:  Հայ մեծնանք եւ մեծցնենք:  Իսկ մենք կը քալէինք ժամանակին հետ:  Այսինքն մեր սերունդին տրուած էր հայեացքները դէպի աւելի լայն հորիզոններ սեւերել:  Անկիւնադարձ էր:  Փոփոխութեան տարիներ ամբողջ աշխարհին մէջ երբ մենք ուզեցինք հայ թատերական խմբակի մը մաս կազմել:

Այդպէս ալ ըրինք:

Պուրճ Համուտին ուր եւ ինչ տեսակ ըլլալը չէինք գիտեր դեռ: 

Յունիս ամսու երեկոյ մըն էր, տաք, խոնաւ եւ հեղցուցիչ, երբ երկու զարմիկ քաջագործութիւն ըրինք:  Քշեցինք դէպի Պուրճ Համուտ մեր թեւերուն տակ պատրաստ այն հայերէն գրութիւնները որ իւրաքանչիւրս զատած էր բարձրացայն կարդալու համար խումբին եւ բեմադրիչին առջեւ, ինչպէս որ խնդրած էին:

Մեզի ըսած էին որ շենքը կը գտնուէր Ազատամարտ Ակումբին ետեւը:  Հարցուցինք դես դեն թէ ու՞ր կը գտնուի Ազատամարտ Ակումբը:  «Հոն» ըսին:  Ետե՞ւը:  Ան ալ «հոն» էր: 

Երեք թէ չորս յարկանի շէնք մըն էր, որուն վերջին յարկը ունէր պզտիկ սրահ մը, եթէ սրահ կրնանք կոչել զայն, աւելի հիւրասենեակի մը չափ էր, եւ քովը պզտիկ սենեակ մը ուր Պուրճ Համուտի Համազգայինը իր ժողովները կը գումարէր:

Մտանք ներս:  Երկար սեղան մը դիմացի պատին ուր նստած էր մօրուքաւոր, քիչ մը գիրուկ բեմադրիչը:  Կռահեցինք:  Վարուժան Խտշեանը:  Քովը նստած էր կին մը, երկար մազերով, կապուտաչեայ եւ բարեձեւ եւ շատ խոտոր կը համեմատեր Պուրճ Համուտի եւ ընդհանրապէս Լիբանանցի ըլլալու հետ:  Ամաաա՜ բացականչեցի մտքով:  Վարուժին, հետոյ գիտցանք, անգլիացի տիկինն էր:  

Վարուժը, այսպէս կը կոչէինք զինք, խնդրեց որ բարձրացայն կարդանք մեր ընտրած կտորները:  Կարդացինք:  Ընդունուեցանք եւ բոլոր խումբին հետ միասին բարձրացանք շէնքին տանիքը մարզանք ընելու:

Մարմինները, դէմքերը, ձայները, մատները, շնջառութիւնը կրթելու համար պէտք էր որոշ մարզանքներ ընել:  Ըրինք:  Գրտնեցանք եւ ուրախացանք զարմիկս ու ես:  Իրարու նայուածքներով «ասոր կը հաւատա՞ս»ներ կը նետէինք:  Ոչ միայն ընդունուած էինք, որդեգրուած այս խումբին կողմէ այլ նայեւ մեզի կը տրուէր որոշ բաներ որ մեր մտքէն չէր անցած որ կը տրուի, որ գոյութիւն ունի:

Մեզի տրուեցաւ նայեւ տեղն ու տեղը խաղալ զանազան առաջարկուած նիւթեր մասնորոշ բնաւորութեան գիծեր յայտնաբերելու եւ շեշտելու համար:  Հետոյ՝ չափազանցել այդ գիծերը որպէսզի անոնց աւելի նուրբ եռանքներ ընտրելը դիւրանայ:

Երբ ետ իջանք տանիքէն վար, Վարուժը մեզի տեղեկացուց որ մեր յաջորդ ներկայացումը պիտի ըլլայ Չէխովէն չորս կարճ կտորներ:  Առաջինը՝ Յոբելեանը որուն մէջ պիտի խաղայի ես, իսկ զարմիկս Սալբին՝ պիտի ստանցնէր դեր մը Առջը կտորին մէջ:

Անունը Տայանա էր:  Ան մեր հետ մասնակցեցաւ բոլոր մարզանքներուն հակառակ անոր որ երկու ամսու հղի էր:  Այնքան շաղուած էր արդէն խումբին հետ որ սկսած էր հայերէն բառեր ալ գործածել երբ կը խօսէր իր լեզուն, Անգլերէնը:  Մեզի կողմնակի անձնական ցուցմունքներ կուտար իր նօթագրութիւններէն:

Ի միջի այլոց ես իմ առաջին դերը խաղալու համար պէտք էր մի քանի քիլօ կորսնցնէի:  Տայանան թուղթի մը վրայ գրեց թէ ինչ պէտք էր ընէի եւ ինչ պէտք էր ուտէի: 

Մեղաւոր մեղսակիցներս չէինք հաւատար եղածին երբ տուն կը վերադառնայինք:  Շատ արագ պատահեցաւ այս բոլորը:  Հետաքային պարզուեցաւ որ այս արագութիւնը խումբին «հեւք»ն էր թէ բեմադրութիւններուն եւ թէ խաղարկութեան մէջ: 

Երբ ուղղութիւն տուող կայ ամէն ինչ աւելի թիւրին կը թուի ըլլալ:  Իմ մտքես բնաւ չէր անցած դերասանուհի ըլլալ:  Ես երգել կը սիրէի:  Բայց ահա ոչ միայն ես` այլ երիտասարդներ տարբեր միջավայրերէ, տարբեր դպրոցներէ, տարբեր գաղափարներէ կը գտնուէինք Պուրճ Համուտ, շէնքի մը տանիքը, եւ երջանիկ էինք:

Morning Beyond the "Dead End" Sign

The top of palm trees are the first sign of the sun rising. Together with a pink sky as background, the heart fills with warmth at the sight of this new dawn.

Although our house is in a cul de sac and from my kitchen window, where we spend most of our free time, I see the Dead End sign as a reminder, I still appreciate the next phase of the rising sun when it illuminates the roofs of the houses across the street.  Those houses that have a second floor are the first to receive the warmth of the new day.

In the freezing weather, it is hard to imagine that only a few months ago, we were suffering 120 degree weather.

The sun has reached my right face through the window in the living room and I am in the kitchen.  It hits my right eyeglass and reflects into my eye.  Good morning.  My shadow is now cast on the blinds covering the kitchen window that faces west and the Dead End sign outside.

It is a new day.  Duke the dog is waiting for me to take him to the park nearby where all the neighborhood dogs go by passing by our house.  Duke lets out a warning bark each time this happens.  We look out to see a man or a woman or both taking their dogs for a walk.

One evening, we were looking up at the clear sky when two white owls were circling above.  The neighbors have since told us everything about them.  Where they hang out, what kind they are (Great Horned), and where they hatched. One of them is spoken to as Baby Blue.  I told them we rescued a great horned owl in Rhode Island once.  We were taking a walk in the woods when my friend Cynthia noticed an owl under a tree who was trying to fly but couldn't.  Immediately she took out her jacket and picked the owl up with it like it was a baby.  A beautiful owl, scared and probably hurting, was taken to the rangers and the following day, its picture was in the Providence Journal.

I walked with the neighbors to where the owls hang out but they were not there.  Eight out of ten time they are there they told me.  Maybe soon.

Duke is big and he is not afraid of anything except us who take care of him.  He is a mix of Lab and Chow.   On the other hand, Miss Kitty, the cat, 17 years young, knows there are owls outside and won't stay out, specially at night unless accompanied by an adult.  She is constantly in complain mode and in need of attention.  Gary says it is old age but more so because of the new environment we put her in.

She sleeps most of the time and jumps on the chest where I have all my plants, to drink...plant juice?  Some of my plants are in water in vases awaiting transplantation.  When she jumps or runs in fear, you wouldn't know how old she is.

We managed to cut the tip of her toenails to prevent injury to our legs when she jumps on our laps and holds herself in balance by sinking her nails into our flesh.  We still cannot explain the two inch scratch on my back, below my shoulder which was an open wound and which I discovered by accident.  Although neither pet is allowed in the bedroom, Miss Kitty, to spite us, will come in, make some noise and run out before we have had time to say "OUT!"

She could have very well jumped on me while I was in deep sleep.  We think.  We have no proof.

The sun is high enough that it has reached the road, the cars, the plants, the fruit trees and the blue recycling bins that people have put outside.

It must be Wednesday.

Ուաչումաքօլիթ

Ին տիս էյճ ավ էվրիթինկ էքսփոզտ, թրանզլէյթըտ, թրաքտ տաուն, սթաթիսթիքս, փաթրիօթիք սըրվէյընս, «ֆիշինկ», տէմոկրաֆիքս, պրատըրզ պիկ էնտ սմօլ, էթս. ուան քէննօթ հելփ պաթ լէթ տիս պի ուիտաութ չէնճինկ տը քիպորտ, դու սորթ ավ պալընս թինկզ պայ լէթինկ ուանսէլֆ էքսփիրիընս տը ատըր սայտ ավ տը քօյն, այ. ի. րայթինկ Ինկլիշ ուիթ Արմէնեան լէթըրզ:  


Էնտ ճասթ լայք ուէն րայթինկ Արմէնեան ուիթ Լաթին ալֆապէթ, սամթինկ ուի եուզտ դու տու պիֆօր տը ատվէնթ ավ տը Եունիքոտ օր իվըն պիֆօր Արասան, հիր օլսօ այ էմ հէվինկ տիֆիքըլթիզ րայթինկ «ուըրտ» օր «տը»:  Իթ իզ նաթ էկզաքթլի «տը»:  Էնտ ուա՞թ թու տու ուիթ տը ինթէրօկէյշըն մարք:  Այ սէյ ուէն ին Րօմ...:

Եու ուիլ թինք էթ թայմզ տաթ այ շուտ եուզ տ ինսթէտ ավ է թ:  Էնտ եու մայթ պի րայթ:  Մայ էքսքիւզ իզ մայ աքսընթ:  Այ էմ րայթինկ էզ այ սփիք:

Թրանզլէյթ Տիս օր Էն Արմէնեան Քաթարսիս քուտ հէվ ալսօ պին ափրօփրիէյթ թայթըլզ ֆօր տիս ուաչումաքօլիթ:  Օլտօ (ֆոր լէթըր ուըրտ դէյքս էյթ լէթըրզ ին Ինկլիշ) տիս իզ նօ չօքլէթ պայ էնի մէժըր ավ տը իմաճինէյշըն, նէվըրտըլէս, այ թինք ուիթ է մօտըրէյթ լիիփ ուան մայթ պի էյպըլ դու թէյսթ չօքլէթ հիըր:

Այ քէնթ հելփ ֆիիլինկ տաթ այ հէվ ըսքէյփտ ֆրոմ սամուէր էնտ ուոնտըրինկ իֆ այ ուիլ պի էյպլ թու սթէյ հիըր:   Այ քոնֆէս իթ իզ նաթ իզի:

Իզ տի՞ս տը նիու Թրքիշ, տը ուան աուըր (ուաաահ, տաց ընատէր հարտ ուան) փէրէնց սփոք ուէն տէյ տիտ նօթ ուանթ աս թու ընտըրսթէնտ ուաթ տէյ ուէր թօքինկ ապաու՞թ:

Եա, մէյպի, նօ սիքրէթ հիըր տօ (էնատըր սիքս լէթըր ուըրտ տը Արմէնեան մէյտ իթ ուիթ թու):  Ուի օլ նօ ուաթ տիս իզ օլ ըպաութ:

Ար Օ Թի Էֆ Էլ օր րօթֆլ

Թէնք եու ֆոր տը գոնսընթրէյշըն եու կէյվ տիս ուաչումաքօլիթ: